Zasady wykonywania lotów dronami na świecie

Od 31 grudnia 2020 r. na terenie UE zaczęły obowiązywać przepisy regulujące zasady wykonywania lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi. W chwili obecnej znajdujemy się w okresie przejściowym, który to potrwa do 02.12.2025 r. W okresie tym każde z Państw UE przygotowuje się do wprowadzenia ujednoliconych zasad wykonywania lotów.

 

Warto przypomnieć, że od 31 grudnia 2020 r.osoba, która pilotuje drona, nazywana jest pilotem, a podmiot, który świadczy usługi dronami, jest operatorem. Ilekroć mowa jest w tym artykule o operatorze, to zapis dotyczy podmiotu wykonującego operacje dronami.

 

Na terenie UE obowiązywać będą 3 kategorie lotów: Otwarta, Szczególna i Certyfikowana. Loty w kategorii otwartej można wykonywać jeśli zachowane są poniższe zasady:

 

  1. BSP należy do jednej z klas określonych w rozporządzeniu (UE) 2019/945 lub został skonstruowany do użytku prywatnego, lub spełnia warunki określone w art. 20,

  2. BSP ma maksymalną masę startową mniejszą niż 25 kg,

  3. Pilot BSP zapewnia utrzymanie określonej odległości oraz aby jego lot nie przebiegał nad zgromadzeniami osób (odległość ta zależna jest od podkategorii, w której wykonujemy lot)

  4. Pilot utrzymuje BSP w zasięgu widoczności wzrokowej VLOS, z wyjątkiem przypadków, gdy lot wykonywany jest w trybie podążania za stacją bazową lub wykorzystywany jest obserwator

  5. Podczas lotu BSP utrzymywany jest w odległości do 120 metrów od najbliższego punktu powierzchni ziemi, z wyjątkiem przypadków, gdy przelatuje on nad przeszkodą

  6. Podczas lotu BSP nie przewozi materiałów niebezpiecznych, ani nie zrzuca żadnych materiałów

 

Kategoria otwarta dzieli się na 3 kolejne podkategorie A1, A2 oraz A3. Zasady wykonywania lotów w tych podkategoriach obrazuje poniższa tabela:

 

MTOM BSP bez klasy UE

31.12.2020 - 1.01.2025

“okres przejściowy”

od 2.12.2025

Rejestracja

< 250 g

Można latać w podkategorii A1, nie wymaga szkolenia, wymagane zapoznanie się z instrukcją obsługi dostarczoną przez producenta

Tak, jeśli BSP wyposażony w czujnik zdolny do zbierania danych osobowych

< 500 g

Można latać w podkategorii A1, poziom kompetencji pilota BSP jak dla podkategorii A1/A3

Można latać w podkategorii A3, z kompetencjami pilota A1/A3

Tak

< 2 kg

Można latać w odległości co najmniej 50 m od ludzi, z kompetencjami pilota A2

< 25 kg

Można latać w podkategorii A3, z kompetencjami pilota A1/A3

> 25 kg

Nie można latać w kategorii otwartej

 

Kategoria Szczególna.

Jeśli nasz lot wykracza poza zakres kategorii otwartej to mamy możliwość wykonania go w kategorii szczególnej. Loty w tej kategorii mogą się odbywać na trzy sposoby:

  • Na podstawie złożenia oświadczenia o operacji zgodnej ze standardowym scenariuszem (NSTS/STS);
  • Po uzyskaniu zezwolenia na wykonywanie operacji;
  • Posiadając certyfikat LUC;

 

Przegląd scenariuszy NSTS:

 

NSTS

Warunki

BSP i MTOM

Max. wysokość lotu

NSTS-01

VLOS i FPV (50m, 500m),

<4 kg

120 m AGL

NSTS-02

VLOS wymagany INOP

MR < 25 kg

NSTS-03

VLOS wymagany INOP

A < 25 kg

NSTS-04

VLOS wymagany INOP

H < 25 kg

NSTS-05

VLOS i BVLOS (2 km) 

wymagany INOP

<4 kg

NSTS-06

VLOS i BVLOS (2 km) 

wymagany INOP

MR < 25 kg

NSTS-07

VLOS i BVLOS (2 km)

wymagany INOP

A < 25 kg

NSTS-08

VLOS i BVLOS (2 km) 

wymagany INOP

H < 25 kg

NSTS-09

VLOS i BVLOS, rój dronów 

wymagany INOP

Dotyczy jedynie podmiotów dopuszczonych do lotów BVLOS przed 31.12.2020. Działa do 1.01.2022.

 

Scenariusze NSTS są to zbiory procedur dotyczących wykonywania lotów w okresie przejściowym. Wykonywanie operacji na mocy NSTS możliwe jest do 02.12.2025 r. (przy czym złożenie oświadczenia o wykonywaniu takich lotów możliwe jest do 02.12.2023 r.). Piloci posiadający uprawnienia z zakresu kategorii szczególnej mogą wykonywać operację w terenie zaludnionym, w obszarach miejskich. Pamiętając o zachowaniu bezpiecznej odległości, którą to sami wyznaczają. 

 

Przegląd scenariuszy STS

Od 02.12.2023 zaczną obowiązywać STS. Są to uprawnienia unijne, ważne na terenie całej UE. Na chwilę obecną mamy opublikowane dwa takie scenariusze, które znajdują się w tabeli poniżej:

STS

Warunki

BSP

Max. wysokość lotu

STS-01

VLOS

  1. o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 3 metry nad kontrolowanym obszarem naziemnym, z wyjątkiem przelotów nad zgromadzeniami osób,

  2. o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 1 metr, z wyjątkiem prze­lotów nad zgromadzeniami osób

120 m AGL

STS-02

BVLOS

  1. o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 1 metr nad obszarami słabo zaludnionymi,

  2. o maksymalnym wymiarze typowym wynoszącym maksymalnie 3 metry nad kontrolo­wanym obszarem naziemnym

 

Dla STS-01 zakłada się:

  • Ograniczenie lotów do wysokości 120 metrów, przy zachowaniu bezpiecznej odległości od osób;
  • Wykonywanie lotów dronami, których wymiar właściwy (od najdalszych końcówek śmigieł lub innych wystających elementów) nie przekracza 3 metrów;
  • Jeden pilot pilotuje jednego drona (zakaz lotów rojów);
  • Loty mają być wykonywane dronami kategorii C5.

 

Dla STS-02 zakłada się:

  • Możliwość wykonywania lotów nie wyżej niż 120 m i nie dalej niż 1 km, chyba że lot odbywa się przy asyście obserwatora. Wtedy zasięg można zwiększyć maksymalnie do 2 km;
  • Loty mają być wykonywane dronami w kategorii c6.

 

 

Zezwolenie na wykonywanie operacji

 

Wniosek o zezwolenie na wykonywanie operacji należy złożyć w momencie, gdy parametry operacji wychodzą poza zakres NSTS/STS oraz kategorii otwartej. Przed złożeniem wniosku operator musi dokonać analizy ryzyka dla swojej operacji. Mamy tutaj dwie możliwości:

  • ocenę ryzyka na podstawie SORA;
  • predefiniowaną ocenę ryzyka PDRA.

 

Zezwolenie te wydawane jest przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Takie zezwolenie uprawnia nas np: do wykonywania lotów powyżej 120 m, bądź na zwiększenie maksymalnej odległości od pilota, w przypadku lotów BVLOS. 

 

Certyfikat LUC

Certyfikat operatora lekkich systemów bezzałogowych statków powietrznych (LUC).

Certyfikat ten wydawany jest podmiotom specjalizującym się w branży BSP. Podmiot, który uzyska taki certyfikat, ma możliwość zatwierdzania swoich własnych operacji (wychodzących poza zakres NSTS/STS) bez konieczności:

  • składania do ULC oświadczenia o operacji;
  • ubiegania się w ULC o zezwolenie na operację.

 

Taki certyfikat daje podmiotowi duże możliwości, jednak aby uzyskać certyfikat, wymagane jest spełnienie wielu wymagań m.in: stworzenie podręcznika LUC oraz systemu zarządzania operatora. 

 

Kategoria Certyfikowana

Jest to kategoria, gdzie wykonywane są loty o najwyższym stopniu ryzyka. Operacje wymagają certyfikacji BSP na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/945. W stosownych przypadkach, jeśli właściwy organ, w oparciu o ocenę ryzyka uzna to za konieczne, może być również wymagana certyfikacja operatora oraz uzyskanie licencji przez pilota bezzałogowego statku powietrznego. Operacje klasyfikuje się w kategorii „certyfikowanej” wyłącznie wówczas, gdy spełnione są następujące warunki:

Bezzałogowy system powietrzny jest certyfikowany na podstawie art. 40 ust 1 lit a), b) i c) rozporządzenia (UE) 2019/945 Operacje spełniają którykolwiek z warunków:

  • Jest wykonywana nad zgromadzeniami osób;
  • Wiąże się z przewozem materiałów niebezpiecznych.
  • Wiąże się z przewozem osób;

 

Aktualnie czekamy na projekty odpowiednich regulacji dotyczących wykonywania lotów w kategorii Certyfikowanej.

 

Przepisy na świecie

Mapa zawiera przepisy dotyczące lotów dronami na świecie. W ustawieniach mapy można uruchamiać filtry – przepisy na poszczególnych kontynentach: Europa, Azja, Ameryki, Afryka, Australia.

Należy pamiętać, że przepisy dotyczą wykonywania lotów, a nie komercyjnego wykorzystania dronów w tych krajach.

W opisie każdego kraju znajduje się adres urzędu lotnictwa lub kontakt do odpowiedniej komórki zajmującej się dronami w wybranym kraju.

 

Informację staramy się aktualizować na bieżąco. Jeśli znajdziesz nieprawidłowości lub masz więcej informacji, które powinny się tam znaleźć – skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy.

 

 

Dobre praktyki lotów dronami

 

Pamiętaj, że jeżeli w jakimś kraju nie ma ściśle określonych przepisów dotyczących lotów dronami należy stosować się do standardowych “dobrych zwyczajów”, które można określić jako:

 

  • Lataj tylko w dzień – w zasięgu wzroku – VLOS;
  • Do wysokości 100 metrów;
  • Z daleka od lotnisk (3-8km);
  • Nie lataj bezpośrednio nad ludźmi;
  • Staraj się utrzymywać w odległości ok. 50 metrów od budynków, zgromadzeń oraz innych obiektów;
  • Nie lataj nad budynkami rządowymi, wojskowymi, elektrowniami i innymi obiektami tego typu;
  • Loty w parkach narodowych zwykle wymagają zgody zarządzającego;
  • Zapoznaj się z wymaganiami co do komercyjnego wykorzystania drona/nagrań;
  • Nie używaj drona w sposób, który mógłby wpłynąć na bezpieczeństwo lub zakłócać prywatność innych osób i mienia.

 

Oczywiście powyższe punkty nie zostały ściśle określone – wynikają ze zdrowego rozsądku. Poniższa mapa ma charakter tylko informacyjny. Przed lotem zapoznaj się z regulacjami obowiązującymi w danym kraju na oficjalnych stronach ULC.

 

Mapa jest podzielona na 3 podstawowe kolory:

 

Zielony: oznacza, że drony są generalnie dozwolone i loty w klasie G można wykonywać bez dodatkowych pozwoleń.

Żółty: Loty dronami mogą wymagać wcześniejszej rejestracji lub są dokładne ograniczenia.

Czerwony: Drony są zakazane lub posiadają restrykcyjne przepisy.